Γιάννης Ν. Μπασκόζος
Η Μπαλάντα των ανίδεων και καλών
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Θα ξεκινήσω από τον τίτλο του βιβλίου σας «Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών». Γιατί μπαλάντα σε μία τόσο ηχηρή εποχή;
Ίσως γιατί αναφέρεται σε μια εποχή που οι μπαλάντες κυριαρχούσαν, στην εποχή του Μπομπ Ντίλαν, της Τζόαν Μπαέζ, της Ρομπέρτα Φλακ και άλλων. Γενικότερα η μπαλάντα ως είδος, από την εποχή του μεσαίωνα, αφηγείται ιστορίες προσώπων, και στο βιβλίο αυτό έχουμε κάτι ανάλογο, τις ιστορίες μιας παρέας φίλων που συνδέονται με τη μουσική.
Οι ήρωες του βιβλίου σας έχουν φτιάξει μία ροκ μπάντα παράλληλα με όλες τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις. Είναι ένας τρόπος να ξεφύγουν από όλα αυτά ή είναι ένας τρόπος για να κάνουν κάτι με το παρόν τους και την ενηλικίωση που πλησιάζει;
Η ροκ μουσική δεν ήταν αποδεκτή από τη δικτατορία. Ακόμα και νωρίτερα από τη χούντα το δεξιό κατεστημένο ήταν αντίθετο, τη θεωρούσε εκμαυλιστική μουσική, σκεφτείτε όταν ήρθαν οι Ρόλινγκ Στόουνς η αστυνομία κατέστρεψε τη συναυλία τους. Η ενασχόληση με το ροκ ήταν μια αντισυστημική πράξη, μη συνειδητή αλλά αυθόρμητη. Οι πληροφορίες (παρά τη λογοκρισία) είχαν φτάσει στην Ελλάδα, το κίνημα των χίπις, οι διαμαρτυρίες στα αμερικάνικα πανεπιστήμια, ο Μάης του ΄68, όλα τα νέα κινήματα είχαν δεθεί με τη ροκ μουσική. Οπότε ναι, οι ήρωές μου βλέπανε σε αυτή τη μουσική μια απελευθέρωση γενικότερα και μια ώθηση για ένα μέλλον πιο φωτεινό.
Ποιοι είναι οι ανίδεοι και καλοί;
Ο τίτλος είναι παρμένος από έναν στίχο του Παλαμά που μιλάει για τους νέους σαν άνθη που φυτρώνουν μέσα στους κήπους, ανίδεοι –μη συνειδητοί ακόμα, και καλοί– με αγαθές προθέσεις.
Γιατί επιστρέψατε στη δεκαετία του 1970;
Ναι, αυτή είναι μια καλή ερώτηση. Η νουβέλα μου κινείται λίγο πριν από την πτώση της δικτατορίας και λίγο μετά (1974-1974). Ήταν μια μεταιχμιακή εποχή, ένα πέρασμα των ηρώων μου από το καθεστώς της ανελευθερίας σε μια πρωτόγνωρη για αυτούς εποχή όπου όλα (ή σχεδόν όλα) ήταν ελεύθερα. Ταυτόχρονα ήταν για αυτούς το πέρασμα στην ενηλικίωση μέσα σε θορυβώδη γεγονότα (αποχουντοποίηση, νέα πολιτικά κόμματα, μεγάλες συναυλίες Μίκη Θεοδωράκη, ελεύθερη πρόσβαση σε όλα τα είδη της τέχνης κ.λπ.). Μετά τη μεταπολίτευση τίποτα δεν θα ήταν όπως πριν. Θα τους σημαδέψει, θα τους αλλάξει. Ήθελα να αφηγηθώ αυτό το πέρασμα, που όπως και να το κάνουμε ήταν πολύ σημαντικό για την ελληνική κοινωνία και προσωπικά για μένα.
Η μεταπολίτευση τελικά αποδείχτηκε ουτοπία;
Δεν είμαι από αυτούς που γκρινιάζουν. Η μεταπολίτευση είναι ένα δημοκρατικό ορόσημο. Ζούμε ήδη 50 χρόνια αδιατάραχτης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, διακινούμε ελεύθερα τη γνώμη μας. Αν δείτε τα προηγούμενα 50 (πριν από το 1974) χρόνια θα διαπιστώσετε ότι είναι γεμάτα πραξικοπήματα, εμφυλίους, κατοχή, ανειρήνευτες αντιπαλότητες, φτώχεια και εξαθλίωση. Φυσικά η αριστερή νεολαία στη μεταπολίτευση προσδοκούσε ένα σοσιαλιστικό όραμα που όμως γκρεμίστηκε μαζί με το τείχος το 1989. Αυτό ας μη μας κάνει να παραβλέπουμε όσα κερδίσαμε με τη μεταπολίτευση.
Η νέα γενιά του 2024 μπορεί να συγκριθεί με εκείνη της δεκαετίας του 1970;
Δεν νομίζω ότι μπορούν να συγκριθούν οι γενιές. Πιστεύω όμως ότι υπάρχουν κάποια κοινά σημεία: είναι η ακατανίκητη δύναμη της νεότητας να ονειρεύεται, να ψάχνεται, να θέλει πάντα κάτι καλύτερο. Να μην υποτάσσεται εύκολα, να διεκδικεί οράματα και ακόμα όταν δεν τα καταφέρνει να αισθάνεται δυνατή που έδωσε τη μάχη αυτή.
Οι ιστορίες των βιβλίων σας περιλαμβάνουν γειτονιές, μουσική, παρέες, σαφώς την αναζήτηση του έρωτα, και όλα διαδραματίζονται μέσα σε λίγες σελίδες, με γραφή απλή και καθαρή. Πρόκειται για προσωπικές αναζητήσεις;
Οι ήρωες μου είναι όλοι πρόσωπα φανταστικά. Όμως τα γεγονότα είναι πραγματικά και πολλά από αυτά τα έζησα προσωπικά ο ίδιος: τη συναυλία του Σαββόπουλου, το κατς στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, τη διαδήλωση στο Σύνταγμα, τις βραδιές στο Πολυτεχνείο, τα πρωινά συναυλιών σε θέατρα και κινηματογράφους και βεβαίως τα στέκια στο Παγκράτι. Ενσωμάτωσα στους ήρωές μου σκέψεις, αισθήματα και βιώματα δικά μου και συνομηλίκων μου. Ήταν για μένα μια ευτυχισμένη εποχή.
Το βιβλίο του Γιάννη Ν. Μπασκόζου Η ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΤΩΝ ΑΝΙΔΕΩΝ ΚΑΙ ΚΑΛΩΝ, θα παρουσιαστεί στη Πάτρα, τη Δευτέρα 27 Μαΐου 2024, στις 7:30 μ.μ., στο βιβλιοπωλείο Πίξελ Books (Κανακάρη 185, Πάτρα).
Κατερίνα Σαμψώνα
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου