Η εφήμερη ομορφιά του έρωτα. Μια συζήτηση με τη συγγραφέα Στέλλα Βρετού.

Με αφορμή τον τίτλο του βιβλίου σας, είναι η ομορφιά του έρωτα εφήμερη;

Η ομορφιά του έρωτα είναι σχεδόν πάντα εφήμερη, ακόμα κι όταν  ο έρωτας είναι πανίσχυρος. Έναν τέτοιο έρωτα έζησε και η Ιφιγένεια.

Η ηρωίδα σας είναι η Ιφιγένεια Σκρινή. Ένα πλάσμα δυναμικό που δεν συμβιβάζεται και ακολουθεί ό, τι η καρδιά της ορίζει. Μπορεί να επιβιώσει μια γυναίκα με τις δικές της επιλογές είστε στην κοινωνία του τότε είτε στη δική μας, του σήμερα;

Ναι, πιστεύω ότι μπορούσε κι ότι μπορεί. Τότε ήταν πιο δύσκολο, απαιτούσε περισσότερο κουράγιο και δύναμη, η γυναίκα που έκανε τέτοιες επιλογές ήταν η εξαίρεση. Σήμερα είναι πιο απλό. Στην κοινωνία μας και στον Δυτικό κόσμο  είναι πολλές οι γυναίκες που αποφασίζουν για τον εαυτό τους.  

Οι άντρες του βιβλίου, ο Αντρέι και ο Τζέιμς θεωρείτε ότι μπόρεσαν να κατανοήσουν και να αποδεχτούν την Ιφιγένεια;

Ο Τζέιμς ναι. Η Ιφιγένεια τον προβλημάτισε, έπρεπε να εξηγήσει τη συμπεριφορά της,  την αποδέχτηκε.   Η σχέση του Αντρέι με την Ιφιγένεια ήταν διαφορετική, δεν χρειάστηκε να την κατανοήσει, να την ερμηνεύσει.

Σας παρέσυρε η ηρωίδα σας στην εξέλιξη της ιστορίας σας ή μείνατε πιστή σε εκείνο που είχατε σχεδιάσει για εκείνη;

Η εικόνα της υπήρχε στο μυαλό μου από την αρχή, όπως και η ιστορία. Εικόνα και ιστορία εξελίχτηκαν μαζί. Όσο έγραφα για την Ιφιγένεια, τόσο πιο συγκεκριμένη γινόταν η εικόνα της. Το ίδιο και η ιστορία, όσο έγραφα  τόσο ξανοιγόταν  σ’ άλλα μονοπάτια.     

Το βιβλίο σας είναι γεμάτο εικόνες από τα μέρη που περιγράφετε, Σμύρνη, Μέση Ανατολή, Αλεξάνδρεια. Κωνσταντινούπολη. Είναι προσωπικές καταγραφές, εκτός από τη Κωνσταντινούπολη όπου και γεννηθήκατε.

Ναι, πολλά είναι προσωπικές καταγραφές. Έχω επισκεφτεί τα περισσότερα από τα μέρη που περιγράφω, για τα οποία  δεν σταματάω να διαβάζω. Με ενδιαφέρει η ιστορία και η αρχαιολογία τους.

                                                    

Ποια ήταν η πρώτη σας σκέψη όταν τελειώσατε τη συγγραφή του βιβλίου;

Στην αρχή ένιωσα ανακούφιση, έπειτα από λίγο σκέφτηκα  ότι θα μου έλειπαν πολύ οι ήρωες μου, που είχαν γίνει κομμάτι της  ζωής μου, και η διαδικασία της γραφής.

Από την πλευρά της μετάφρασης βρεθήκατε σε αυτή της συγγραφής. Είναι διαφορετικά ταξίδια.

Και τα δύο είναι ιδιαίτερα και γοητευτικά ταξίδια. Στη μετάφραση ακολουθείς πιστά τον δρόμο που επέλεξε ο συγγραφέας που μεταφράζεις. Όταν γράφεις το δικό σου βιβλίο, είσαι ελεύθερος, κάνεις ό, τι επιθυμείς, χειρίζεσαι το θέμα σου, τη γλώσσα σου, τη φαντασία σου όπως θέλεις.

Η επιλογή της  ιστορίας σας έχει επιρροές από τους Τούρκους συγγραφείς που μεταφράζετε;

Καμία. Ωστόσο, μέσα από τους Τούρκους συγγραφείς, βλέπω, παρακολουθώ, συντηρώ τη σχέσεις μου με την τουρκική κοινωνία, τους ανθρώπους, τη ζωή τους, τα προβλήματά τους.

 Έχετε μπει ποτέ στον πειρασμό να πείτε σε κάποιον από τους συγγραφείς που μεταφράζετε έστω και νοερά, ότι δεν συμφωνείτε με κάποια σημεία του βιβλίου του;

Αγαπώ τα βιβλία που μεταφράζω, σέβομαι τους συγγραφείς, εκτιμώ την προσπάθεια τους. Κάποιους τους θαυμάζω. Νοερά, ναι, τους κρίνω, τους σχολιάζω, αλλά αναγνωρίζω το δικαίωμά τους να λένε αυτό που πιστεύουν, με τον τρόπο που αυτοί θέλουν.

Τι διαβάζετε αυτόν τον καιρό;

Την Πατρίδα του Φερνάντο Αραμπούρου.   

Το βιβλίο Η εφήμερη ομορφιά του έρωτα, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Κατερίνα Σαμψώνα