Αμάντα Μιχαλοπούλου
Εκδόσεις: Καστανιώτη
Συνέντευξη στη Κατερίνα Σαμψώνα
Ποια ήταν η αφορμή για αυτό το βιβλίο;
Μια μεγάλη μεταφυσική αγωνία. Η σχέση μας με το θείο και το ιερό με απασχολούσε ανέκαθεν. Αλλά δεν είχα βρει ως σήμερα τον τρόπο να μιλήσω για τη σχέση αυτή. Χρειαζόμουν ένα παραμύθι με συμβολισμούς και το βρήκα ανατέμνοντας τη σχέση του Θεού με τη γυναίκα του- μια φαντασιακή σχέση που μου έδωσε την ευκαιρία να ασχοληθώ με μια θεμελιακή θεματική, μέσω της αλληγορίας.
Γιατί επιλέξατε αυτό το «ιδιόμορφο» ζευγάρι για να γράψετε για την γνώση, την αλήθεια, την υπομονή , για το τίμημα της ελευθερίας, την αφοσίωση;
Επειδή είναι το απόλυτο ζευγάρι. Πώς μπορεί κανείς να μιλήσει για την εξιδανίκευση στη σχέση; Αυτό ήταν το ερώτημα που με απασχολούσε. Όταν μιλάμε για το Θεό μιλάμε ουσιαστικά για όλη την προβληματική της πίστης και της ελεύθερης βούλησης.
Κάπου μέσα στο βιβλίο σας αναφέρετε «Για να ανέβεις στον ουρανό πρέπει να έχεις κατέβει από αυτόν « (Βερνάδος). Ο άνθρωπος είναι διατεθειμένος να κάνει ένα τόσο σκληρό ταξίδι , για να φτάσει στη προσωπική του λύτρωση;
Δεν ξέρω. Πάντως η ηρωίδα μου είναι. Υποθέτω ότι επιλέγουμε πάντα ήρωες που ρισκάρουν και μαζί τους ρισκάρουμε κι εμείς ως αναγνώστες. Η ανάγνωση της λογοτεχνίας είναι ένας εναλλακτικός τρόπος να ριψοκινδυνεύσουμε κι εμείς σε φαντασιακό επίπεδο και να ταυτιστούμε με αφηγητές που τολμούν και συντρίβονται.
Τα βιβλία έχουν τις αλήθειες που αναζητάμε; Είναι αρκετά ώστε να κινητοποιήσουν τις σκέψεις μας και προσδιορίσουν τις επιθυμίες μας;
Πιστεύω πως ο πεπαιδευμένος αναγνώστης αναζητά πάντα τέτοιου είδους βιβλία. Που δεν υποδεικνύουν, δεν διδάσκουν, δεν χειραγωγούν, αλλά είναι ανοιχτά σε κάθε ανάγνωση. Μέσα από τα χάσματα ο αναγνώστης κατασκευάζει πάντα το δικό του μοναδικό βιβλίο, τη δική του μοναδική ανάγνωση,
«Η φαντασία δεν οδηγεί πουθενά. Μόνο σε ακόμα μεγαλύτερη φαντασία. Είναι καταδικασμένη να αποτύχει» (λέει Εκείνος). «Οι συγγραφείς μου δείχνουν πως να ζω , με όσα δε μπορούσα να αντέξω» ( λέει εκείνη). Η λογοτεχνία μπορεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο ή αποτελεί το σκαλί για το επόμενο βήμα;
Η λογοτεχνία είναι κατά τη γνώμη μου διέξοδος, η μόνη επαναστατική πράξη που μας έχει απομείνει. Μας θυμίζει ότι είμαστε μόνοι στον κόσμο και μας δείχνει πως να τα βγάλουμε πέρα με αυτή την τρομερή υπαρξιακή μοναξιά. Και ταυτόχρονα αποικίζει το κόσμο μας με ολοζώντανα καλοπροαίρετα φαντάσματα- τους ήρωες.
Γιατί επιλέξατε να χωρίσετε το βιβλίο σε αυτές τις τρεις ενότητες; Κόλαση, Καθαρτήριο, Παράδεισος.
Επειδή κι η ίδια η ζωή μας μοιάζει συχνά με αυτούς τους ανυπέρβλητα συμβολικούς τόπους. Γεμάτοι χαρά, οδύνη ή στο μεταίχμιο των συναισθημάτων, οδεύουμε σε έναν προορισμό άγνωστο. Η λογοτεχνία η τέχνη γενικότερα- μας το θυμίζει αυτό και μας κρατάει συντροφιά στο ταξίδι.
Γράφοντας αυτό το βιβλίο, προσπαθήσατε να δώσετε απαντήσεις και σε δικές σας τυχόν απορίες;
Ένα μυθιστόρημα είναι πάντα το κωδικοποιημένο ερώτημα του συγγραφέα που το έγραψε. Η πλοκή είναι ουσιαστικά η οργάνωση αυτής της απορίας, όχι η απάντηση. Απαντήσεις μας δίνουν τα εγχειρίδια, όχι το μυθιστόρημα.
Τελικά, η ελευθερία είναι λύτρωση ή καταδίκη.
Σε κάθε περίπτωση είναι λύτρωση. Νομίζω πως είμαστε καταδικασμένοι να αποτύχουμε αν δεν την αναζητήσουμε παθιασμένα, ακόμη κι όταν χρειάζεται να πληρώσουμε το τίμημα. Η λογοτεχνία μας παρουσιάζει το όραμα της ελευθερίας ως επαναστατική πράξη. Κάθε φορά που ένας ήρωας αναζητά την αλήθεια, την αναζητάμε κι εμείς μαζί του. Ξαναζούμε έτσι τα βασικά μας διλήμματα και επαναδιατυπώνουμε τις ερωτήσεις μας. Τις αρθρώνουμε με πιο καθαρή φωνή.
postin.gr
Ποια ήταν η αφορμή για αυτό το βιβλίο;
Μια μεγάλη μεταφυσική αγωνία. Η σχέση μας με το θείο και το ιερό με απασχολούσε ανέκαθεν. Αλλά δεν είχα βρει ως σήμερα τον τρόπο να μιλήσω για τη σχέση αυτή. Χρειαζόμουν ένα παραμύθι με συμβολισμούς και το βρήκα ανατέμνοντας τη σχέση του Θεού με τη γυναίκα του- μια φαντασιακή σχέση που μου έδωσε την ευκαιρία να ασχοληθώ με μια θεμελιακή θεματική, μέσω της αλληγορίας.
Γιατί επιλέξατε αυτό το «ιδιόμορφο» ζευγάρι για να γράψετε για την γνώση, την αλήθεια, την υπομονή , για το τίμημα της ελευθερίας, την αφοσίωση;
Επειδή είναι το απόλυτο ζευγάρι. Πώς μπορεί κανείς να μιλήσει για την εξιδανίκευση στη σχέση; Αυτό ήταν το ερώτημα που με απασχολούσε. Όταν μιλάμε για το Θεό μιλάμε ουσιαστικά για όλη την προβληματική της πίστης και της ελεύθερης βούλησης.
Κάπου μέσα στο βιβλίο σας αναφέρετε «Για να ανέβεις στον ουρανό πρέπει να έχεις κατέβει από αυτόν « (Βερνάδος). Ο άνθρωπος είναι διατεθειμένος να κάνει ένα τόσο σκληρό ταξίδι , για να φτάσει στη προσωπική του λύτρωση;
Δεν ξέρω. Πάντως η ηρωίδα μου είναι. Υποθέτω ότι επιλέγουμε πάντα ήρωες που ρισκάρουν και μαζί τους ρισκάρουμε κι εμείς ως αναγνώστες. Η ανάγνωση της λογοτεχνίας είναι ένας εναλλακτικός τρόπος να ριψοκινδυνεύσουμε κι εμείς σε φαντασιακό επίπεδο και να ταυτιστούμε με αφηγητές που τολμούν και συντρίβονται.
Τα βιβλία έχουν τις αλήθειες που αναζητάμε; Είναι αρκετά ώστε να κινητοποιήσουν τις σκέψεις μας και προσδιορίσουν τις επιθυμίες μας;
Πιστεύω πως ο πεπαιδευμένος αναγνώστης αναζητά πάντα τέτοιου είδους βιβλία. Που δεν υποδεικνύουν, δεν διδάσκουν, δεν χειραγωγούν, αλλά είναι ανοιχτά σε κάθε ανάγνωση. Μέσα από τα χάσματα ο αναγνώστης κατασκευάζει πάντα το δικό του μοναδικό βιβλίο, τη δική του μοναδική ανάγνωση,
«Η φαντασία δεν οδηγεί πουθενά. Μόνο σε ακόμα μεγαλύτερη φαντασία. Είναι καταδικασμένη να αποτύχει» (λέει Εκείνος). «Οι συγγραφείς μου δείχνουν πως να ζω , με όσα δε μπορούσα να αντέξω» ( λέει εκείνη). Η λογοτεχνία μπορεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο ή αποτελεί το σκαλί για το επόμενο βήμα;
Η λογοτεχνία είναι κατά τη γνώμη μου διέξοδος, η μόνη επαναστατική πράξη που μας έχει απομείνει. Μας θυμίζει ότι είμαστε μόνοι στον κόσμο και μας δείχνει πως να τα βγάλουμε πέρα με αυτή την τρομερή υπαρξιακή μοναξιά. Και ταυτόχρονα αποικίζει το κόσμο μας με ολοζώντανα καλοπροαίρετα φαντάσματα- τους ήρωες.
Γιατί επιλέξατε να χωρίσετε το βιβλίο σε αυτές τις τρεις ενότητες; Κόλαση, Καθαρτήριο, Παράδεισος.
Επειδή κι η ίδια η ζωή μας μοιάζει συχνά με αυτούς τους ανυπέρβλητα συμβολικούς τόπους. Γεμάτοι χαρά, οδύνη ή στο μεταίχμιο των συναισθημάτων, οδεύουμε σε έναν προορισμό άγνωστο. Η λογοτεχνία η τέχνη γενικότερα- μας το θυμίζει αυτό και μας κρατάει συντροφιά στο ταξίδι.
Γράφοντας αυτό το βιβλίο, προσπαθήσατε να δώσετε απαντήσεις και σε δικές σας τυχόν απορίες;
Ένα μυθιστόρημα είναι πάντα το κωδικοποιημένο ερώτημα του συγγραφέα που το έγραψε. Η πλοκή είναι ουσιαστικά η οργάνωση αυτής της απορίας, όχι η απάντηση. Απαντήσεις μας δίνουν τα εγχειρίδια, όχι το μυθιστόρημα.
Τελικά, η ελευθερία είναι λύτρωση ή καταδίκη.
Σε κάθε περίπτωση είναι λύτρωση. Νομίζω πως είμαστε καταδικασμένοι να αποτύχουμε αν δεν την αναζητήσουμε παθιασμένα, ακόμη κι όταν χρειάζεται να πληρώσουμε το τίμημα. Η λογοτεχνία μας παρουσιάζει το όραμα της ελευθερίας ως επαναστατική πράξη. Κάθε φορά που ένας ήρωας αναζητά την αλήθεια, την αναζητάμε κι εμείς μαζί του. Ξαναζούμε έτσι τα βασικά μας διλήμματα και επαναδιατυπώνουμε τις ερωτήσεις μας. Τις αρθρώνουμε με πιο καθαρή φωνή.
postin.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου