Ο Τηλέμαχος Κώτσιας παρουσίασε το βιβλίο του Κώδικας Τιμής από τις εκδόσεις Ψυχογιός, τις 14 Φεβρουαρίου και ώρα 7:00 μμ, στη Λέσχη Πανηπειρωτικού Συλλόγου Πατρών, (Μουρούζη 14, Πάτρα). Με την ευκαιρία αυτή μίλησε στο postin.gr
Οι αφορμές για να γραφτεί ένα μυθιστόρημα είναι συνήθως ασήμαντες και πολλές φορές τα θέματα που μου προκύπτουν ανατρέπουν τα μελλοντικά μου σχέδια. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αφορμή έγινε μια πραγματική υπόθεση βεντέτας μεταξύ Αλβανών εδώ στην Αθήνα τη δικογραφία της οποίας είχα αναλάβει να μεταφράσω από την Μεταφραστική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών όπου εργάζομαι. Είδα ότι με αυτό το θέμα θα μπορούσα να εκφραστώ και να δώσω απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα που με προβλημάτιζαν εδώ και πολλά χρόνια: ποια είναι η πραγματική ψυχοσύνθεση του αλβανικού λαού και σε ποιο στάδιο εκπολιτισμού βρίσκεται σήμερα, ποιες είναι οι πραγματικές σχέσεις των Αλβανών με τους Έλληνες, και στο κάτω κάτω ποια είναι εκείνα τα σημεία που τους ενώνουν και ποια εκείνα που τους χωρίζουν. Τι το κοινό και τι το διαφορετικό έχουν. Είναι γνωστό ότι και στην Ελλάδα υπήρξε βεντέτα, και μπορώ να πω ότι υπάρχουν ακόμα υπολείμματά της σε διάφορες περιοχές. Ίσως το γεγονός ότι αυτό το φαινόμενο βρίσκεται σε διαφορετικό στάδιο στους δυο λαούς να δείχνει και το διαφορετικό επίπεδο του πολιτισμού τους.
Στο βιβλίο συναντούμε τον Κανόνα του Λεκ Ντουκαγκινι, μπορείτε να μας περιγράψετε σε τι ακριβώς αναφέρεται ;
Ο Κώδικας του Λεκ Ντουκαγκίνι, ή Κανούν όπως τον λένε οι Αλβανοί – από το Κανόνας – είναι ο άγραφτος προφορικός νόμος όχι μόνο μιας ορισμένης περιοχής, αλλά θα μπορούσα να πω ολόκληρης της Βόρειας Αλβανίας, που επιζεί από τα αρχαία χρόνια μέχρι τις μέρες μας. Αποδόθηκε στον πρίγκιπα Λεκ Ντουκαγκίνι, σύγχρονο του γενάρχη των Αλβανών Γεωργίου Καστριώτη, καθώς μετά το θάνατο του Καστριώτη, το 1468, οι Αλβανοί συσπειρώθηκαν για να συνεχίσουν την αντίσταση κατά των Τούρκων κατακτητών. Ο Κώδικας αυτός εξυπηρετούσε στη λύση των εσωτερικών προβλημάτων του λαού που ζούσε σε μια μορφή αρχαϊκής κοινωνίας, χωρίς την παρέμβαση των ξένων κατακτητών. Στο μυθιστόρημα, αν και τα γεγονότα αφορούν τις μέρες μας, γίνονται αναδρομές στην ιστορία των Αλβανών.
Θεωρείτε ότι οι αντιλήψεις, οι εθιμοτυπικές συνήθειες που ακολουθούν κάθε γενιά, έστω και όταν απομακρύνονται από τον τόπο καταγωγής, μπορούν να εξαλειφθούν ή τουλάχιστον να επαναπροσδιοριστούν, στα νέα δεδομένα της εποχής ;
Εγώ πιστεύω κατά το ήμισυ στην αλλαγή και στην προσαρμοστικότητα των ανθρώπων. Ο άνθρωπος κουβαλάει στη ζωή του τις συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμα με τα οποία γαλουχήθηκε, πόσο μάλλον όταν αυτά είναι τόσο παλιά και έχουν καταγραφεί στην κληρονομικότητά του, συνεπώς θεωρεί τον εαυτό του δεσμευμένο σε ορισμένες απαράβατες κοινωνικές συμβάσεις. Σε μια άλλη κοινωνία θα προσπαθήσει να αλλάξει τον εαυτό του, μα ποτέ δεν θα τα καταφέρει να αλλάξει εντελώς. Θα επιμείνει σε εκείνα που τα θεωρεί βασικά, γιατί έχει μέσα του μια ήδη δημιουργημένη πυξίδα σταθερότητας. Μπορεί όμως να δει καινούργια πράγματα και να τα αφομοιώσει. Αυτό εννοώ όταν λέω ότι πιστεύω στην αλλαγή του ανθρώπου κατά το ήμισυ. Οι άνθρωποι που αρνούνται να αλλάξουν το παραμικρό στη ζωή τους και εκείνοι που τα αλλάζουν όλα απαρνούμενοι το παρελθόν τους, θεωρώ ότι είναι ελαττωματικοί. Η ίδια η κοινωνία δεν τους εμπιστεύεται. Πιστεύω ότι μέσα σε δυο γενιές ο άνθρωπος μπορεί να αλλάξει εντελώς κρατώντας μόνο κάτι παλιές αναλαμπές από το παρελθόν. Και αυτό εξαρτάται από το ίδιο το παρελθόν, από το πόσο δυνατό είναι και πόσο το αγαπάει και το εκτιμάει ο άνθρωπος. Η προσκόλληση όμως στο παρελθόν μιας μεγάλης μερίδας του λαού συνιστά κοινωνικό πρόβλημα το οποίο οι απέξω το βλέπουν ως ελάττωμα, μάλιστα και ως διαστροφή, και συχνά τέτοιες προσκολλήσεις μπορούν να προκαλέσουν αιματηρές συνέπειες, όπως στην περίπτωση του Κώδικα της εκδίκησης. Γι’ αυτό και οι άλλοι συνάνθρωποι πολλές φορές διστάζουν να τους εντάξουν στη δική τους κοινωνία.
Διαβάζοντας κάνεις το βιβλίο, διαπιστώνει στην γραφή σας μια συναισθηματική αποστασιοποίηση, πως το κατορθώσατε;
Μου αρέσει η διατύπωση «συναισθηματική αποστασιοποίηση» αν και ακούγεται λιγάκι παράδοξο. Πιστεύω ότι ανάμεσα σε αυτή την παραδοξότητα βρίσκεται η λεπτή ισορροπία της τέχνης. Ο συγγραφέας οφείλει να είναι αποστασιοποιημένος για να γίνει πιστευτός. Από την άλλη, περιγράφει συναισθήματα, διαφορετικά δεν θα ήταν συγγραφέας. Θα ήταν ένας δημοσιογράφος. Δεν ξέρω σε ποιο βαθμό το κατόρθωσα, όμως το πάλεψα και το γεγονός ότι το διαπιστώσατε σημαίνει ότι το πέτυχα. Προσπαθώ να γράφω για τους ανθρώπους που βρίσκονται μέσα στα γεγονότα και όχι για τα ίδια τα γεγονότα.
Παράλληλα με την αναμέτρηση των ηρώων σας, παρακολουθούμε και την εξέλιξη ενός έρωτα. Θα μπορούσε ο έρωτας να αποτελέσει την λύτρωση σε μια τέτοια δίνη εκδίκησης;
Ίσως σε κάποιο άλλο μυθιστόρημα. Το πιστεύω. Όμως σε αυτό το συγκεκριμένο, τα γεγονότα είναι τραγικά. Και όσο πιο μεγάλος είναι ο έρωτας, τόσο πιο τραγικά μοιάζουν τα γεγονότα. Ωστόσο, αποτελεί όντως κάποια λύτρωση το γεγονός ότι οι τελευταίες μέρες του ήρωα ήταν ερωτικές. Ο θάνατος ενός ερωτευμένου είναι πολύ πιο οδυνηρός από οποιονδήποτε θάνατο.
Δημοσιεύτηκε στο http://www.postin.gr/main/faces/item/6932-%CF%84%CE%B7%CE%BB%CE%AD%CE%BC%CE%B1%CF%87%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CF%8E%CF%84%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%82-%CE%BF-%CF%83%CF%85%CE%B3%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AD%CE%B1%CF%82-%CE%BF%CF%86%CE%B5%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CE%B9-%CE%BD%CE%B1-%CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%BD%CE%B1-%CE%B3%CE%AF%CE%BD%CE%B5%CE%B9-%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%85%CF%84%CF%8C%CF%82.html
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου